Các lĩnh vực như khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học hiện có nhiều lựa chọn về bằng cấp và mang đến nhiều triển vọng nghề nghiệp đầy hứa hẹn.
Đối với những sinh viên có định hướng về nghề nghiệp, ít có lĩnh vực nào mang lại triển vọng về việc làm tốt hơn các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, được gọi chung là STEM.
Với sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành theo dự đoán của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ cũng như báo cáo các khối ngành STEM có mức lương khởi điểm cao nhất theo dữ liệu của PayScale, việc theo học các khối ngành STEM mang đến nhiều hứa hẹn.
Juan Gilbert – giáo sư kiêm trưởng khoa khoa học máy tính và thông tin, kỹ thuật tại Đại học Florida cho biết: “STEM đồng nghĩa với đổi mới và nó có thể làm thay đổi cả thế giới. Khi đi theo những ngành này, bạn có khả năng đạt được mức thu nhập tốt, mức sống khá giả cũng như có thể tạo ra sức ảnh hưởng lên toàn xã hội và thế giới. Đây chính là một món hời.”
Giám đốc trung tâm nghề tại Đại học Mỏ Colorado, Wendy Winter-Searcy cho biết: “Các lĩnh vực thuộc STEM có nhu cầu nhân lực cao, điều này như một tấm vé đảm bảo cho một đầu ra chất lượng sau khi học xong.”
Các môn học STEM trải rộng trên nhiều lĩnh vực học thuật. Đối với học sinh, điều này đồng nghĩa với một loạt chuyên ngành liên quan mà họ có thể theo học. Dưới đây là một vài ví dụ về các chương trình STEM có sẵn tại nhiều trường cao đẳng và đại học.
Danh sách các chuyên ngành thuộc STEM
- Thiên văn học
- Sinh học
- Hóa học
- Khoa học máy tính
- Kỹ thuật
- Khoa học địa cầu
- Khoa học sức khỏe
- Công nghệ thông tin
- Toán học
- Vật lý
Những môn học riêng lẻ này phân nhánh thành rất nhiều ngành học con với nhiều lựa chọn nghề nghiệp.
Ví dụ, một lĩnh vực rộng như sinh học có thể chia thành nhiều lĩnh vực nhỏ hơn như sinh học biển, sinh học phân tử, hóa sinh, sinh thái học, … Tương tự, lĩnh vực kỹ thuật bao gồm các chuyên ngành như hàng không, hóa học, điện tử và nhiều ngành nhỏ khác.
Theo sự phát triển của công nghệ, các lĩnh vực mới cũng dần xuất hiện (như khoa học dữ liệu) để trang bị cho sinh viên những kiến thức cần thiết đáp ứng yêu cầu công việc.
“Các khối ngành STEM đã có những thay đổi đáng kể trong hai thập kỷ qua – cả về tính đa dạng từ những gì có sẵn, cách chúng tôi giảng dạy, cũng như cách sinh viên tiếp thu những ứng dụng về công nghệ,” – giáo sư kiêm hiệu trưởng trường Đại học Khoa học và Kỹ thuật Tích hợp tại Đại học James Madison (JMU) tại Virginia, Bob Kolvoord cho hay.
Ví dụ, JMU đã phát triển một chuyên ngành khoa học và công nghệ tích hợp mà Kolvoord cho biết là sẽ “cung cấp cho sinh viên những kiến thức cốt lõi về STEM và sau đó áp dụng nó vào các lĩnh vực công nghệ then chốt” như công nghệ sinh học, năng lượng, môi trường và mô hình sản xuất hiện đại. Ông cho biết các trường khác đã mở thêm các ngành học mới như khoa học dữ liệu và khoa học thần kinh.
“Ngày càng có nhiều trường nhận thấy sự quan tâm rất lớn của sinh viên tới các chương trình học mang nhiều tính ứng dụng,” ông chia sẻ.
Với rất nhiều lựa chọn có sẵn, việc một học sinh lựa chọn khối ngành STEM là điều không mấy dễ dàng. Nhưng do các ngành STEM phân nhánh trải dài trên nhiều lĩnh vực, các chuyên gia cho biết học sinh sẽ không bị hạn chế trong việc theo đuổi con đường nghề nghiệp dự tính của bản thân.
Kolvoord tin rằng “những bức tường ngăn cách các ngành học với nhau” đã bị dỡ bỏ nhờ sự ra đời của các khối ngành STEM, đồng thời mở ra những cơ hội mới cho học sinh, sinh viên.
“Tôi nghĩ điều đó đã thay đổi suy nghĩ của mọi người rằng có lẽ chúng ta cần xem xét việc cung cấp một nền giáo dục mà ở đó mọi người không bị gò bó trong các khuôn khổ kỷ luật để có thể có được một cái nhìn rộng hơn về thế giới bao la này” – Kolvoord nói.
Các chuyên gia cho biết, học sinh không chỉ cần có kiến thức về ngành học đã chọn mà còn phải có trình độ thành thạo ít nhất ở mức cơ bản trong các lĩnh vực khác thuộc STEM.
Ví dụ, các nghề trong lĩnh vực y tế công cộng thực tế dựa trên các kỹ năng từ các ngành STEM. Jagdish Khubchandani – giáo sư y tế công cộng tại Đại học Bang New Mexico, cho biết: “Tôi nói với các sinh viên của mình rằng thật tốt khi bạn muốn tạo ra sự khác biệt trong cuộc sống với chuyên ngành sức khỏe cộng đồng, nhưng hãy nhớ rằng bạn không thể làm điều đó nếu không hiểu về toán học và thống kê. Đó là kỹ năng cơ bản. Trừ khi bạn biết cách tự đo lường một vấn đề, nếu không thì bạn định giải quyết như thế nào nếu không có 2 kỹ năng trên?”
Mặc dù bằng học STEM vốn tập trung vào toán học và khoa học, nhưng Kolvoord nói rằng các ngành khoa học nhân văn cũng không thể bị bỏ qua. Ví dụ, ông trích dẫn những cân nhắc quan trọng về đạo đức và triết học nảy sinh khi thiết kế ô tô tự lái. Các kỹ sư phải tính đến việc trí tuệ nhân tạo sẽ đưa ra các quyết định tức thời liên quan đến vấn đề sống còn của con người như thế nào. Ông nói, những loại đánh giá này phải được quyết định dựa trên tính nhân văn chứ không chỉ nằm trong mỗi phạm trù kỹ thuật.
Shannon Hughes, cố vấn đại học kiêm trưởng khoa STEM tại Trường Signature tại Evansville, bang Indiana, cho biết các giáo viên trung học đang làm việc ngày đêm để hỗ trợ các học sinh chuyên hệ STEM, giúp các em đặt chân vào thế giới liên ngành mà các em đang hướng đến.
“Sự xuất hiện của COVID đã mang đến điểm nhấn mới cho khảo sát, tôi nghĩ sinh viên ngày nay ngày càng quan tâm đến STEM hơn bao giờ hết” – cô cho biết.
Trên thực tế, đơn đăng ký vào trường y đã tăng gần 18% trong năm học 2021-22, theo dữ liệu từ Hiệp hội các trường Đại học Y tế Hoa Kỳ.
“Điều quan trọng hơn cả là chúng tôi cung cấp cho họ những công cụ mà họ cần để thành công ngay từ thời điểm ban đầu.” Hughes nói.
Liệu tấm bằng STEM có phù hợp với bạn?
Có một số yếu tố mà sinh viên có thể cân nhắc trước khi quyết định xem tấm bằng STEM có phải là lựa chọn đúng đắn hay không. Tuy nhiên, Khubchandani cho rằng việc khơi dậy sự tò mò một cách tự nhiên về một lĩnh vực cụ thể nào đó cũng là một cách tìm hiểu hiệu quả. Sở thích viết bài phân tích và lập luận có thể coi là một dấu hiệu khá chắc cho thấy lĩnh vực STEM có thể phù hợp với bản thân – anh chia sẻ.
Kolvoord nói rằng những đặc điểm dễ nhận thấy nhất là sinh viên có kỹ năng tốt trong việc phân tích và giải quyết vấn đề, đồng thời quan tâm đến cách thế giới vận hành, cách thức công nghệ hoạt động và cách nó có thể phát triển cũng như ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe và hạnh phúc của con người. Khả năng toán học vững vàng cũng là thứ mà ông nhấn mạnh kèm thêm.
Winter-Searcy cho biết: Học sinh trung học với mong muốn theo học các ngành STEM ở trường đại học nên tiếp tục nâng cao điểm số của mình. Cô cũng khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động ngoại khoá để phát triển kỹ năng lãnh đạo và giao tiếp.
Mặc dù học sinh có thể bắt đầu học STEM ở trường trung học, nhưng các chuyên gia khuyên họ nên khám phá cả các ngành khác trước khi quyết định chọn một chuyên ngành.
Kolvoord gợi ý: “Điều mà bạn nên làm là tham gia một số lớp học cơ bản thuộc các lĩnh vực khác nhau hoặc một số lớp nhập môn và xem những gì phù hợp với bản thân, những gì mà bạn cảm thấy hấp dẫn.”
Sau khi sở thích ban đầu được phát triển, các chuyên gia khuyên học sinh đăng ký các khóa học nâng cao hơn ở trường Trung học để xem liệu giáo trình và các hoạt động học tập có thực sự phù hợp hay không.
Chẳng hạn, Trường Signature cung cấp một loạt các chương trình Dự bị Đại học và Tú tài Quốc tế cho học sinh, chú trọng vào học tập trên việc thực hành các dự án. Mục đích là để học sinh đi theo lối tư duy như một nhà nghiên cứu thực thụ
Hughes nói: “Chúng tôi chỉ muốn đảm bảo rằng học sinh của chúng tôi nắm được những nguyên tắc cơ bản để có thể thành công trong các lĩnh vực STEM mà các em muốn theo học. Không có gì tệ hơn việc tham gia lớp khoa học đầu tiên của bạn ở trường đại học và cảm thấy như bạn không thực sự hiểu nó.”
Mặc dù có thể khó dự đoán chu kỳ của ngành, nhưng những người trong ngành STEM nói rằng họ có lý do để tin rằng triển vọng việc làm cho sinh viên hiện tại sẽ chỉ tiếp tục tăng trong thập kỷ tới. Các chuyên gia cho biết các lĩnh vực khoa học máy tính và khoa học dữ liệu đều đang phát triển vượt bậc và đồng thời cũng giao thoa với nhiều ngành công nghiệp khác.
“Không có điểm kết thúc cho xu hướng này.” Gilbert nói. “Có rất nhiều cơ hội ngoài kia và, một lần nữa, nó kết nối với rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Đó là một bộ kỹ năng có thể chuyển đổi qua lại giữa các lĩnh vực khác nhau một cách dễ dàng.”
Hughes cho biết học sinh trung học đang dần chú ý đến những xu hướng này.
Với vô số lựa chọn có sẵn, các chuyên gia khuyên sinh viên nên cân nhắc kỹ các quyết định của mình để tìm ra chuyên ngành phù hợp.
“Tôi nghĩ phụ huynh và học sinh nên suy nghĩ nghiêm túc về lợi tức đầu tư” – Winter-Searcy nói.
Khubchandani cho rằng còn có nhiều điều cần xem xét hơn là vấn đề tiền nong. Một số lĩnh vực yêu cầu phải học thêm nhiều năm trong khi những lĩnh vực khác có thể yêu cầu phải xa những người thân trong nhiều ngày.
“Bạn phải tính toán để có thể duy trì sự cân bằng, để luôn khỏe mạnh và hạnh phúc. Đó là một yếu tố quan trọng mà bạn không nên bỏ qua. Hãy nghĩ xem bạn muốn dành bao nhiêu thời gian cho việc học, ưu tiên của gia đình bạn là gì, bạn muốn kiếm bao nhiêu tiền và sau đó hãy bắt đầu lập kế hoạch.” – anh chia sẻ thêm.
_Cole Claybourn, ngày 16 tháng 9 năm 2022_
VLAB lược dịch
Link bài viết: https://www.usnews.com/education/best-colleges/articles/2019-01-24/a-guide-to-stem-majors
