Home » Xã hội học thuật » Bằng MBA và những điều bạn cần biết

Bằng MBA và những điều bạn cần biết

MBA là chương trình lý tưởng dành cho người muốn học thêm các kỹ năng kinh doanh và thăng tiến trong sự nghiệp của họ.

Ilana Kowarski | Ngày 10 tháng 5 năm 2022

Sinh viên đại học và người mới đi làm thường tự hỏi liệu việc theo học cao học tại một trường kinh doanh hàng đầu có giúp họ thành công trong sự nghiệp hay không.

Bằng MBA là bước đệm thường thấy để thăng tiến lên vị trí cấp cao tại các tập đoàn lớn và là nguồn vốn cho các doanh nhân mới khởi nghiệp. Nó là tấm bằng xuất hiện trong hồ sơ cá nhân của nhiều vị giám đốc điều hành trong danh sách Fortune 500, bao gồm cả chủ tịch kiêm giám đốc điều hành Walmart Doug McMillon – người đã lấy bằng MBA tại Đại học Tulsa ở Oklahoma; và Meta COO Sheryl Sandberg, cựu sinh viên MBA của Trường Kinh doanh Harvard tại Massachusetts.

Dù sự thật là nhiều giám đốc điều hành kinh doanh nổi tiếng đều sở hữu tấm bằng MBA, bằng cấp không phải là tấm vé vàng của danh vọng hay vận may. Theo các chuyên gia MBA, thành công trong kinh doanh đòi hỏi các sáng kiến, khả năng sáng tạo và tinh thần nỗ lực không ngừng nghỉ bất kể người đó có trình độ học vấn như nào.

Elissa Sangster – Giám đốc điều hành của Forté Foundation – một tổ chức phi lợi nhuận khuyến khích phụ nữ tham gia các chương trình MBA và theo đuổi mục tiêu nghề nghiệp đầy tham vọng của mình, cho biết: “Đừng bao giờ nghĩ rằng bạn có thể lấy được tấm bằng MBA khi không có bất kì sáng kiến nào trong suốt sự nghiệp.”

Cô cho biết: “Bằng MBA từ một trường đại học kinh doanh chất lượng về có thể giúp mọi người thâm nhập vào một số lĩnh vực kinh doanh có tính cạnh tranh cao, chẳng hạn như các công ty công nghệ ở Thung lũng Silicon hoặc ngành tài chính Phố Wall. Cô cho biết thêm, đây sẽ là cơ hội để những sinh viên tiềm năng có mong muốn được sống tự lập rời nhà và chuyển tới một thành phố lớn để theo học chương trình MBA tại một trường không thuộc địa phương này. Khi nghĩ về trường kinh doanh (business school), có rất nhiều lựa chọn tuyệt vời khiến bạn phải gói gém đồ đạc và rời nhà để di chuyển đến một môi trường mới.”

Tuy nhiên, những người có khả năng và mong muốn học MBA nhưng lại có kết nối sâu sắc với gia đình hoặc muốn tiếp tục gắn bó với công ty hiện tại của mình có thể sẽ không muốn và có lẽ là không có nhu cầu theo học tại một trường kinh doanh có tiếng trong nước. Họ muốn tập trung vào việc đạt được các kỹ năng hơn là tên một bằng cấp được thêm vào hồ sơ của mình, vậy nên việc theo học tại một trường trong khu vực sẽ thuận tiện hơn cho họ.

Bài viết dưới đây là một bức tranh toàn cảnh dành cho những sinh viên quan tâm đến tấm bằng MBA nhưng còn phân vân không biết liệu nó có thực sự phù hợp với bản thân.

‘MBA’ là gì

MBA là từ viết tắt của Bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh, và hầu hết mọi người đều không học thêm tại trường sau khi hoàn thành và nhận được tấm bằng này.

Tuy nhiên, với những người quan tâm đến việc tiến hành nghiên cứu kinh doanh, họ có thể quyết định theo đuổi bằng tiến sĩ kinh doanh hoặc quản lý. Những sinh viên như vậy có thể kiếm được bằng Tiến sĩ hoặc bằng Tiến sĩ Quản trị Kinh doanh, hay còn gọi là DBA (Doctor of Business Administration).

Chi phí học MBA

Học phí và lệ phí hàng năm của một số chương trình MBA toàn thời gian thường cao hơn nhiều so với các chương trình khác. Các chương trình có mức phí hàng năm cao nhất rơi vào khoảng $70.000 hoặc hơn trong năm học 2021-2022, trong khi các chương trình có học phí thấp nhất ở mức dưới $20.000.

Các trường kinh doanh hàng đầu có xu hướng tính học phí và lệ phí cao hơn so với các trường nằm ở vị trí phía dưới trong bảng xếp hạng. Nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng, đôi khi hai trường kinh doanh có thứ hạng tương tự nhau cũng có sự khác biệt về mặt chi phí. Ví dụ: Trường Kinh doanh Leonard N. Stern của Đại học New York thu học phí và lệ phí $78.700 cho năm 2021-2022, đồng hạng đứng ở vị trí thứ 12 trong bảng xếp hạng các trường dạy MBA của U.S. News – Trường Kinh doanh Fuqua của Đại học Duke ở phía Bắc Carolina chỉ tính phí $70.000.

Học phí ở các trường công lập thường thấp hơn so với các trường tư thục, đặc biệt là đối với học sinh trong tiểu bang. Tuy nhiên, việc đóng khung chi phí học MBA có thể dẫn đến sự nhầm lẫn vì trong thực tế, có nhiều sinh viên đã nhận được học bổng hoặc hỗ trợ tài chính dựa trên nhu cầu.

Học bổng MBA có cả loại một phần và toàn phần, nhưng chúng sẽ mang tính cạnh tranh gay gắt. Một số học bổng MBA được dành riêng để trao cho các đối tượng ứng viên cụ thể như phụ nữ, sinh viên da màu, quân nhân tại ngũ và cựu quân nhân. Nhưng cũng có những học bổng dành cho các ứng viên tự do thuộc bất kì ngành nghề nào.

Mức thu nhập trung bình khi có tấm bằng MBA

Mức lương khởi điểm và tiền thưởng trên hợp đồng của sinh viên tốt nghiệp MBA cũng khác nhau rất nhiều, dựa trên bảng xếp hạng Các trường kinh doanh tốt nhất của U.S. News năm 2023, cựu sinh viên của các trường kinh doanh xếp hạng cao kiếm được nhiều tiền hơn so với những đồng nghiệp tốt nghiệp từ các trường có thứ hạng thấp hơn.

Trong số 10 trường được xếp hạng có mức lương và tiền thưởng trung bình cao nhất, số tiền kiếm được trung bình là $175,789. Tại 10 trường kinh doanh được có mức lương và tiền thưởng trung bình thấp nhất, mức thu nhập trung bình là $55,755.

Dữ liệu của U.S News cho thấy mức lương giữa các sinh viên tốt nghiệp MBA cũng khác nhau dựa theo ngành nghề. Những người làm việc trong lĩnh vực tư vấn được trả mức lương cơ bản trung bình gần $147.200, trong khi những người làm việc cho chính phủ thường chỉ kiếm được khoảng $87.700, hoặc ít hơn khoảng $59.500.

Mất bao lâu để có được tấm bằng MBA

Một chương trình MBA toàn thời gian thường kéo dài hai năm, tuy nhiên, có nhiều chương trình MBA toàn thời gian cấp tốc chỉ kéo dài trong một năm. Chương trình MBA cấp tốc này rất phổ biến, đặc biệt là ở các trường kinh doanh ngoài Hoa Kỳ.

Các chương trình MBA bán thời gian và điều hành có thời lượng khá đa dạng, tùy thuộc vào số lượng tín chỉ mà sinh viên đăng ký trong mỗi học kỳ hoặc quý. Các chương trình này được thiết kế dành cho những người hiện đang đi làm và mong muốn sắp xếp thời gian học thêm xen kẽ cùng công việc của mình.

Yêu cầu đầu vào

Hồ sơ đăng ký học MBA thường bao gồm điểm kiểm tra chuẩn hoá, sơ yếu lý lịch, bảng điểm học tập, bài tiểu luận và thư giới thiệu.

Nhiều trường kinh doanh sẽ chấp nhận điểm thi GMAT hoặc GRE. Tuy nhiên, có một số chương trình MBA không yêu cầu bắt buộc ứng viên phải nộp điểm của một số kiểm tra đầu vào. Ngoài ra, một số trường thường yêu cầu điểm kiểm tra sẽ ra ngoại lệ cho những ứng viên có kinh nghiệm làm việc ấn tượng hoặc điểm trung bình đại học xuất sắc.

Các trường kinh doanh đôi khi sẽ mời ứng viên tham dự phỏng vấn và đôi khi là yêu cầu ứng viên nộp bài luận video. Và hầu hết sự ưu tiên sẽ được dành cho các ứng viên đã có kinh nghiệm làm việc, mặc dù một số chương trình vốn được thiết kế cho sinh viên đại học hoặc sinh viên mới tốt nghiệp đại học.

Các nhân viên tuyển sinh MBA thường muốn thấy bằng chứng về sự phát triển nghề nghiệp trong đơn đăng ký MBA, nghĩa là người nộp đơn đã dần có trách nhiệm và nghiêm túc hơn với ngành nghề đó. Các chuyên gia cho biết sẽ rất hữu ích nếu ứng viên có những “câu chuyện thành công” về cách họ có thể đóng góp cho công ty hiện tại, công ty cũ, khuôn viên trường đại học hoặc cộng đồng địa phương.

Các loại bằng MBA

Có nhiều chương trình MBA khác nhau bao gồm: chương trình MBA toàn thời gian, bán thời gian và điều hành. Rebecca Horan – cựu nhân viên tuyển sinh của chương trình MBA điều hành tại Trường Kinh doanh Stern của NYU – cho biết mỗi loại sẽ phù hợp với từng ứng viên khác nhau.

Một chương trình MBA toàn thời gian là một chương trình giáo dục toàn diện cho phép sinh viên thiết lập lại quỹ đạo nghề nghiệp của họ – Horan cho biết – Bạn có thể sử dụng nó để thúc đẩy sự nghiệp của mình hoặc cũng có thể dùng để thực hiện chuyển đổi ngành nghề bởi vì đây là một chương trình toàn diện và chuyên sâu.

Điều đó cho thấy rằng, một chương trình bán thời gian có thể phù hợp hơn cho những người đã ổn định con đường sự nghiệp của mình và muốn thăng tiến trong công việc, đặc biệt nếu công ty sẵn sàng trợ cấp chi phí cho chương trình – Horan nói – Những người đang cảm thấy hài lòng với công việc hiện tại của mình có lẽ sẽ không muốn rời bỏ nó để theo học chương trình MBA toàn thời gian.

Horan cũng cho biết thêm: Các chương trình MBA điều hành được thiết kế dành cho những doanh nhân dày dạn kinh nghiệm, những người muốn thăng tiến trong sự nghiệp và nâng cao kỹ năng lãnh đạo của họ.

Các chuyên gia cho biết các chương trình MBA toàn thời gian một năm thường có chi phí thấp hơn các chương trình hai năm, nhưng đổi lại, sinh viên sẽ phải gánh một khối lượng công việc học tập nặng nề.

Các Lĩnh vực chính và Chuyên ngành MBA

Các chương trình MBA thường cung cấp một loạt các lĩnh vực hoặc chuyên môn cho phép sinh viên tiếp cận kiến thức chuyên môn trong một khía cạnh kinh doanh cụ thể, chẳng hạn như tài chính hoặc công nghệ.

Các chuyên gia cho biết những người muốn lấy bằng MBA nên đưa ra quyết định dựa trên câu hỏi như: những kỹ năng nào sẽ giúp họ cải thiện hiệu suất công việc và chuyên ngành nào có khả năng tăng cơ hội việc làm cho họ. Sinh viên tốt nghiệp MBA với các chuyên ngành theo học phù hợp với công việc thường được trả lương cao hơn so với các đồng nghiệp của họ.

Làm thế nào để chuẩn bị cho việc lấy bằng MBA

Horan nói rằng điều quan trọng đối với những sinh viên có tham vọng là phải tìm ra các mục tiêu nghề nghiệp của họ trước khi theo đuổi chương trình MBA để có thể tận dụng các cơ hội tuyển dụng có sẵn trong khuôn khổ của chương trình học. Các nhà tuyển dụng thường đến thăm các trường kinh doanh ngay sau khi chương trình MBA bắt đầu.

Theo Sangster, những sinh viên đại học muốn theo học trường kinh doanh nên thi GMAT hoặc GRE càng sớm càng tốt. Bà cho biết các ứng viên sẽ hoàn thành tốt nhất các bài kiểm tra tiêu chuẩn hóa khi họ vẫn còn là sinh viên, trái ngược với khi đã trải qua nhiều năm làm việc.

MBA cung cấp những kỹ năng gì

Các chương trình MBA giúp sinh viên phát triển các kỹ năng cần thiết để trở thành giám đốc điều hành kinh doanh xuất sắc, chẳng hạn như khả năng phân tích nhanh chóng và chính xác một lượng lớn thông tin. Các chương trình MBA cũng dạy sinh viên cách truyền cảm hứng và khích lệ mọi người cũng như ra lệnh một cách tôn trọng. Đây là những kỹ năng quan trọng cần có của người muốn thực hiện các dự án kinh doanh đầy tham vọng đòi hỏi tinh thần đồng đội – khoa giảng dạy MBA cho biết.

“Bằng MBA được thiết kế để dạy mọi thứ cần thiết cho việc điều hành doanh nghiệp của riêng bạn,” – Michael Provitera, phó giáo sư về hành vi tổ chức tại Đại học Barry ở Florida, người có bằng MBA và DBA, đã viết trong một email. “Tuy nhiên, chương trình cũng thích hợp cho những nhà quản lý muốn trở thành lãnh đạo và nhưng sinh viên có mong muốn leo lên các “bậc thang” của công ty.”

Phyllis Zimbler Miller, người đã nhận bằng MBA về tài chính tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania vào năm 1980, nói rằng bà đã ứng dụng được rất nhiều những bài học trong các khóa MBA mà bà đã theo học nhiều thập kỷ trước.

“Và kể từ đó, mỗi ngày trong cuộc đời tôi, tôi đã sử dụng kiến thức kinh doanh học được trong chương trình sau đại học. Nó đã cung cấp một hệ thống tư duy và khung chương trình hiệu quả để người học có thể xem xét và hành động khi các tình huống xảy ra. Xét về lĩnh vực chuyên môn hay dưới góc nhìn của cá nhân, đây là thứ không xuất hiện trong hầu hết các chương trình giáo dục đại học,” – Zimbler Miller – nhà biên kịch, tác giả và nhà viết kịch, đã viết trong một email.

Những môn học được giảng dạy trong chương trình MBA

MBA thường bao gồm các khóa học về kế toán, tài chính, tiếp thị, hành vi tổ chức, kinh tế, quản lý và đạo đức kinh doanh.

Bề rộng của chương trình giảng dạy MBA là điều mà James Reeves, giám đốc thực hành về tư vấn môi trường, xã hội và quản trị của Patina – A Korn Ferry Company, cho biết anh đánh giá cao về trải nghiệm học MBA của mình tại Trường Kinh doanh Booth của Đại học Chicago. Anh ấy nói chương trình MBA mà anh hoàn thành vào năm 2013 đã giúp anh ấy tiếp xúc với nhiều khía cạnh của công việc kinh doanh chứ không chỉ tập trung vào một khía cạnh cụ thể.

Reeves nói rằng sự đa dạng của các khóa học chính là điểm hấp dẫn đối với anh ấy, mặc dù với những ai muốn trở thành chuyên gia về một chuyên ngành nào đó có thể sẽ thất vọng vì MBA phủ rộng quá nhiều lĩnh vực. Anh ấy cũng nói thêm rằng bằng MBA đã cung cấp cho anh ấy bức tranh toàn cảnh về kinh doanh và chúng đã rất hữu ích khi anh ấy tư vấn cho các lãnh đạo cấp cao và các thành viên trong ban giám đốc.

“Giờ đây, nhờ trình độ học vấn của mình, tôi có thể dễ dàng nói được “ngôn ngữ” của họ, trình bày dữ liệu cho họ theo cách họ thường tiếp nhận thông tin và truyền đạt quan điểm của tôi theo cách có thể khiến mọi người người ủng hộ chúng” – Reeves cho biết trong một email.

Theo Horan, một chương trình MBA hàng đầu không chỉ cung cấp các bài học lý thuyết về cách thức hoạt động của doanh nghiệp mà còn là cơ hội học tập trải nghiệm nơi sinh viên thực hiện các dự án kinh doanh có ý nghĩa thực tế cho các công ty.

Horan – một nhà chiến lược thương hiệu đã lấy bằng MBA tại NYU, nói rằng trong chương trình MBA của mình, cô ấy đã làm việc trong một chiến dịch tiếp thị cho một công ty sô cô la cần tăng doanh số bán hàng trong những tháng cuối mùa hè. Bà nói, những dự án như vậy giúp sinh viên MBA đạt được các kỹ năng thực tế.

Kết hợp bằng MBA với một bằng tốt nghiệp khác

Trước khi theo đuổi bằng MBA và bằng cấp khác trong chương trình bằng kép hoặc bằng liên kết, các ứng viên nên suy nghĩ nghiêm túc về việc liệu họ có cần hai bằng sau đại học hay không – lời gợi ý của một cựu sinh viên MBA. Học song song hai bằng cùng một lúc là trò chơi đánh thuế tâm lý và cả tài chính, vì vậy nó không phù hợp với tất cả mọi người.

Tuy nhiên, nó có thể là một lựa chọn tốt cho những người thực sự quan tâm đến việc sở hữu hai bằng cấp và có kế hoạch nghiêm túc về cách họ sẽ sử dụng cả hai tấm bằng này. Ví dụ: một người muốn điều hành một bệnh viện có thể muốn kết hợp bằng MBA với bằng cấp trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, trong khi một người có ý định điều hành một tổ chức nghệ thuật có thể quyết định kết hợp bằng MBA với bằng Thạc sĩ Mỹ thuật (MFA).

Reeves nói: “Đừng đắm chìm vào ý tưởng rằng bạn muốn tham gia vào loại chương trình đó vì những lý do phù phiếm, ví dụ như khi bạn muốn học bằng Tiến sĩ Luật – MBA bởi vì nó sẽ làm hồ sơ của bạn đẹp hơn.”

Reeves nói thêm: điều quan trọng là đảm bảo rằng bạn có lý do đủ thuyết phục để theo đuổi chương trình văn bằng kép kèm lời giải thích lý do vì sao một bằng cấp cao duy nhất là không đủ đối với bạn.

Sangster cho biết: “Những người dự định lấy bằng Tiến sĩ Luật – MBA nên biết rằng các giám đốc điều hành doanh nghiệp và luật sư kinh doanh có xu hướng mang những suy nghĩ khác nhau. Những nhà lãnh đạo doanh nghiệp thường sẵn sàng chấp nhận rủi ro táo bạo nếu cơ hội đó có thể mang lại lợi nhuận khổng lồ cho công ty. Trong khi đó, bộ phận luật sư của công ty thường cố gắng giảm thiểu rủi ro, vì công việc của họ là nhận ra khả năng gây hại về mặt pháp lý và giảm thiểu khả năng nhận tổn thất. Vì lý do đó, thật khó để có thể kết hợp hai ngành đó.”

Ra quyết định cho chính mình: liệu tấm bằng MBA có đáng không?

Reeves nói: “Bằng MBA không phải là mật mã để gia nhập một hội kín. Thành công không đến với bạn chỉ vì tấm bằng của bạn. Bạn vẫn sẽ phải làm việc chăm chỉ như trước khi có tấm bằng và tôi thậm chí có thể cho bạn biết rằng bạn thậm chí sẽ phải làm việc chăm chỉ hơn vì công việc bạn đang làm đã ở mức độ phức tạp hơn, có mức độ rủi ro cao hơn. ”

Nirav Mehta – phó giám đốc tuyển sinh MBA tại Trường Kinh doanh Marshall của Đại học Nam California – cho biết lợi ích lớn nhất của bằng MBA chính là mối quan hệ mà sinh viên tạo dựng được với bạn học và giảng viên của họ.

“Giá trị thực sự của tấm bằng MBA nằm ở tư cách thành viên trong cộng đồng học tập suốt đời này và khả năng tiếp cận mạng lưới các cựu sinh viên. Mạng lưới rộng lớn này đóng vai trò (như) một nguồn hỗ trợ tích cực cho cá nhân và cả sự nghiệp. Các kết nối mà một người tạo ra thông qua chương trình MBA có thể thay đổi cuộc sống và những mối quan hệ của họ. Nó tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi nghề sau khi tốt nghiệp của sinh viên.” – Mehta viết trong một email.

VLAB lược dịch

 Link bài viết: https://www.usnews.com/education/best-graduate-schools/top-business-schools/articles/what-an-mba-degree-is-and-what-you-need-to-know